CBSE Class 7

CBSE Class 7

The Squirrel Extra Questions and Answers Class 7 English Honeycomb

by

Here we are providing The Squirrel Extra Questions and Answers Class 7 English Honeycomb, Extra Questions for Class 7 English was designed by subject expert teachers.

We have created the most comprehensive The Squirrel Poem Class 7 Questions and Answers. These Questions and Answers are help to score more marks in your Board Exams.

The Squirrel Extra Questions and Answers Class 7 English Honeycomb

The Squirrel Extra Questions and Answers Short Answer Type

Question 1.
What does a grey overcoat refer to?
Answer:
The squirrel’s body is being refered to a grey overcoat.

Question 2.
How does squirrel eat a nut?
Answer:
The squirrel sits up straight to eat a nut.

Question 3.
How do squirrels usually sit?
Answer:
The squirrel usually sits and runs with a bended back.

Question 4.
What did the squirrel do if someone came too close to his tree?
Answer:
The squirrel would run away instantly if someone try to come too close to his tree.

Question 5.
The poet talks about a small creature with sensitivity. Do you agree or not.
Answer:
The poem is a reflection of the poet’s observation we come across in our day to day surrounding. A squirrel is the most commonly found animal that we see around us. Yet, very few of us would have thought of it as a subject matter.

Question 6.
Why does the poet say the squirrel ‘wore a question mark for tail’? Draw a squirrel or find a picture of a squirrel sitting on the ground. How would you describe its tail?
Answer:
The Poet said that the squirrel “wore a question mark for a tail” because its tail is twisted appearing like a question mark.

Question 7.
Do we usually say that an animal ‘wears’ a tail? What do we say? (Think: Does an animal wear a coat? Consult a dictionary if you like, and find out how ‘wear’ is used in different ways.)
Answer:
No, we do not usually say that an animal ‘wears’ a tail. We usually say that animal ‘has’ a tail.

Question 8.
“He liked to tease and play”. Who is teasing whom? How?
Answer:
The squirrel is teasing the poet and his friends. When poet and his friends ran around the tree on which the squirrel is sitting, it went the other way teasing and playing with them.

The Squirrel Extra Questions and Answers Reference to Context

Question 1.
He wore a question mark for tail,
An overcoat of gray,
He sat up straight to eat a nut.

Explanation
The tail of the squirrel is twisted like a question mark. Its colour is grey and while eating a nut it sit straight on its legs and hold the nut in its forearms.

(i) Does a squirrel wear a overcoat?
(ii) What is the shape of squirrel’s tail?
(iii) How does it eat a nut?
(iv) What is its skin colour?
(v) Choose the past tense of wear from the above lines.
Answer:
(i) No, it does not.
(ii) Its shapes is twisted into a question mark.
(iii) It eats a nut by sitting on its hind legs
(iv) Its skin colour is grey.
(v) Wore.

Question 2.
He liked to tease and play,
And if we ran around his tree,
He went the other way.

Explanation
The poet loves the game of hide and seek between him and the squirrel. If he went too close to the squirrel, the squirrel would go and hide in the other direction.

(i) What does he like to do?
(ii) Why does he went the other way?
(iii) Why is the squirrel scared?
(iv) Name the poem.
(v) Name the poet.
Answer:
(i) He likes to tease and play.
(ii) He went the, other way when he see human being around the tree.
(iii) The squirrel is scared because of the poet.
(iv) The poem name is ‘The squirrel’.
(v) The poets name is ‘Mildred Bowers Armstrong’.

RS Aggarwal Solutions Class 7 (2020-2021 Edition)

by

RS Aggarwal Solutions Class 7 (2020-2021 Edition)

RS Aggarwal Class 7 Solutions 2020 Edition for 2021 Examinations

RS Aggarwal Solutions Class 7 PDF Download 2020-2021 Edition is available here. So, students can refer here to get RS Aggarwal Maths Book Class 7 Solutions PDF Download. With the help of uploaded RS Aggarwal Mathematics Class 7 PDF Solutions, CBSE Class 7 students can achieve good marks in Class 7 Maths. By preparing RS Aggarwal Class 7 Maths Book PDF Free Download, students can score more marks in Class 7 Maths. Because RS Aggarwal Maths Class 7 Solutions will play a pivotal role in the preparation of Class 7 Maths.

Get Latest Edition of Class 7 Maths RS Aggarwal Solutions Pdf Download on LearnInsta.com. It provides step by step solutions Maths RS Aggarwal Solutions Class 7 Pdf Download. You can download the RS Aggarwal Class 7 Maths Solutions with Free PDF download option, which contains chapter wise solutions. In Maths Class 7 RS Aggarwal Solutions all questions are solved and explained by expert Mathematic teachers as per CBSE board guidelines. By studying these RS Aggarwal Maths Solutions Class 7 you can easily get good marks in CBSE Class 7 Examinations.

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 1 Integers

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 2 Fractions

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 3 Decimals

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 4 Rational Numbers

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 5 Exponents

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 6 Algebraic Expressions

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 7 Linear Equations in One Variable

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 8 Ratio and Proportion

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 9 Unitary Method

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 10 Percentage

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 11 Profit and Loss

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 12 Simple Interest

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 13 Lines and Angles

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 14 Properties of Parallel Lines

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 15 Properties of Triangles

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 16 Congruence

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 17 Constructions

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 18 Reflection and Rotational Symmetry

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 19 Three-Dimensional Shapes

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 20 Mensuration

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 21 Collection and Organisation of Data (Mean, Median and Mode)

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 22 Bar Graphs

RS Aggarwal Solutions Class 7 Chapter 23 Probability

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 2

by

We have given detailed NCERT Solutions for Class 7 Sanskrit come in handy for quickly completing your homework.

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 2

निर्धारित समय : 3 घंटे
अधिकतम अंक : 90

खण्ड: – क
अपठित-अवबोधनम्

प्रश्न 1.
अधोलिखितं अनुच्छेदं पठित्वा प्रदत्त प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत- (10)

अस्माकं विद्यालयः राजकीयः विद्यालयः अस्ति। अत्र पठनस्य श्रेष्ठा व्यवस्था अस्ति। क्रीडानाम् अपि सुलभा व्यवस्था अस्ति। अतएव अस्माकं विद्यालयस्य सर्वासां कक्षाणाम् परिणामः शतप्रतिशतं भवति। क्रीडानाम् प्रतियोगितासु अपि अस्माकं विद्यालयस्य छात्रा: बहून् पुरस्कारान् अलभन्त। अस्माकं विद्यालयस्य वार्षिकोत्सवः ह्यः सम्पन्नः जातः। नगरस्य राज्यपाल: मुख्यातिथिः आसीत्।

प्रश्ना:
I. एकपदेन उत्तरत- (2 × 2 = 4)
(i) विद्यालये केषाम् सुलभा व्यवस्था अस्ति?
(ii) कस्य श्रेष्ठा व्यवस्था अस्ति?

II. पूर्णवाक्येन उत्तरत- (2 × 2 = 4)
(i) मुख्यातिथिः कः आसीत्?
(ii) के पुरस्कारात् अलभन्त?

III. यथानिर्देशम् उत्तरत- (1 × 2 = 2)

(क) कक्षाणाम्’ इति पदस्य विशेषणपदं किम्?
(i) विद्यालयस्य
(ii) अस्माकं
(iii) सर्वासां
(iv) परिणामः

(ख) ‘प्रतियोगितासु’ इत्यत्र का विभक्तिः?
(i) सप्तमी
(ii) षष्ठी
(iii) पञ्चमी
(iv) तृतीया

खण्डः – ख
रचनात्मकं लेखनम्

प्रश्न 2.
मञ्जूषातः पदानि चित्वा अनुच्छेदस्य रिक्तस्थानानि पूरयत- (10)

विहाय, मानवः, परोपकारः, परोपकाराय, पुण्यम्, पापम्, नित्यम्, धन्याः, सताम्, ये

परेषाम् उपकारः ______(1)_______ कथ्यते। स्वार्थं _______(2)_______ परोपकारः भवति। परोपकारेण मानवः _______(3)_______ भवति अन्यथा सः पशुः एव अस्ति। _______(4)_______ परोपकारं कुर्वन्ति ते _______(5)_______ लभन्ते। ये अन्यान् पीडयन्ति ते _______(6)_______ प्राप्नुवन्ति। महापुरुषाः _______(7)_______ परोपकारं कुर्वन्ति। तेषाम् जीवनम् _______(8)_______ एव भवति। परोपकाराय एव _______(9)_______ विभूतयः सन्ति। _______(10)_______ एते परोपकारिणः।

प्रश्न 3.
वाक्यानि रचयत- (1 × 5 = 5)

1. नवीनः ________________
2. पुष्पम् ________________
3. प्रातः ________________
4. दुग्धम् ________________
5. वयम् ________________

प्रश्न 4.
चित्रं दृष्ट्वा मञ्जूषायाम् प्रदत्तशब्दानां सहायतया पञ्चवाक्यानि पूरयत- (1 × 5 = 5)

करण्डके, उद्यानस्य, फलानि, विशालाः, बालिकाः

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 2 Q4

  1. इदम् चित्रम् _______ अस्ति।
  2. महिला स्यूते _______ आनयति।
  3. बालकाः _______ च कन्दुकेन क्रीडन्ति।
  4. चित्रे _______ वृक्षाः अपि दृश्यन्ते।
  5. _______ अपि फलानि सन्ति।

खण्ड: – ग
अनुप्रयुक्त-व्याकरणं

प्रश्न 5.
वाक्येषु रेखाङ्कितपदानां समुचितं सन्धिं सन्धिविच्छेदं वा प्रदत्तविकल्पेभ्यः चित्वा लिखत- (1 × 4 = 4)

(क) वसुधैव कुटुम्बकम्।
(i) वसुधा + एव
(ii) वसु + धैव
(iii) वसुध + एव
(iv) वसुधा + ऐव

(ख) तृषा + आर्तः गजः पतति।
(i) तृषार्ताः
(ii) तृषार्तः
(iii) तृषतः
(iv) तृषार्त

(ग) जनाः पुस्तकालयं गच्छन्ति।
(i) पुस्तक + आलयं
(ii) पुस्त + कालयं
(iii) पुस्तक + अलयं
(iv) पुस्तक + आलयः

(घ) गणेशः शिवस्य पुत्रः अस्ति।
(i) गणे + शः
(ii) गण + ईशः
(iii) गण + ऐशः
(iv) गण + इशः

प्रश्न 6.
उदाहरणानुसारं शब्दरूपेषु रिक्तस्थानानि पूरयत- (½ × 12 = 6)

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 2 Q6

प्रश्न 7.
कोष्ठकात् उचितं पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- (1 × 4 = 4)

  1. _______ गायिका गीतं गायति। (एकम्, एका, एक:)
  2. _______ पत्राणि सुन्दराणि सन्ति। (ते, ताः, तानि)
  3. पुत्रः _______ फलानि खादति। (चत्वारः, चतस्त्रः, चत्वारि)
  4. _______ बालकौ कन्दुकेन क्रीडतः। (ते, ताः, तौ)

प्रश्न 8.
मञ्जूषातः समुचितपदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- (1 × 4 = 4)

करिष्यामि, गमिष्यति, त्रोटयति, अनयत्

  1. काष्ठकूटः ताम् मक्षिकायाः समीपम् ________________।
  2. गजः शुण्डेन वृक्षशाखाः ________________।
  3. मार्ग स्थितः अहम् शब्दं ________________।
  4. छात्रः श्वः विद्यालयम् ________________।

प्रश्न 9.
उचितविभक्तिपदं चित्वा वाक्यपूर्तिः क्रियताम्। (1 × 4 = 4)

(क) अम्बा ___________ भोजनं यच्छति।
(i) पुत्रम्
(ii) पुत्राय
(iii) पुत्रान्
(iv) पुत्रेण

(ख) ___________ सह सीता एवं अगच्छत्।
(i) रामेण
(ii) रामः
(iii) रामम्
(iv) रामाय

(ग) उद्याने अनेकानि ___________ सन्ति।
(i) पुष्पम्
(ii) पुष्पाणि
(iii) पुष्पे
(iv) पुष्पाः

(घ) ___________ विना जीवनं व्यर्थम्।
(i) विद्या
(ii) विद्या
(iii) विद्याः
(iv) विद्यायाम्

प्रश्न 10.
उदाहरणानुसारं धातुरूपेषु रिक्तस्थानानि पूरयत- (1 × 6 = 6)

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 2 Q10

प्रश्न 11.
उदाहरणानुसारं पदरचनां कुरुत- (1 × 2 = 2)

यथा-वसति स्म-अवसत्

  1. तपति स्म _______
  2. वदति स्म _______

खण्ड: – घ
पठित-अवबोधनम्

प्रश्न 12.
अधोलिखितं अनुच्छेदं पठित्वा तदाधारित प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत- (6)

कृष्णमूर्तिः श्रीकण्ठश्च मित्रे आस्ताम्। श्रीकण्ठस्य पिता समृद्धः आसीत्। अतः तस्य भवने सर्वविधानि सुखसाधनानि आसन्। तस्मिन् विशाले भवने चत्वारिंशत् स्तम्भाः आसन्। तस्य अष्टादश प्रकोष्ठेषु पञ्चाशत् गवाक्षाः चतुश्चत्वारिंशत् द्वाराणि, षट्त्रिंशत् विद्युत-व्यजनानि च आसन्। तत्र दश सेवकाः निरन्तरं कार्यं कुर्वन्ति स्म। परं कृष्णमूर्तेः माता पिता च निर्धनौ कृषकदम्पती। तस्य गृहम् आडम्बरविहीनं साधारणञ्च आसीत्।

प्रश्नाः
I. एकपदेन उत्तरत- (2 × 1 = 2)
(i) कस्य माता-पिता च कृषकदम्पती आस्ताम्?
(ii) श्री कण्ठस्य पिता कीदृशः आसीत्?

II. पूर्णवाक्येन उत्तरत- (1 × 2 = 2)
(i) कस्य भवने सर्वविधानि सुखसाधनानि आसन्?

III. भाषिक कार्यम्- (1 × 2 = 2)
(क) ‘कुर्वन्ति स्म’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम् अस्ति?
(i) दश
(ii) सेवकाः
(iii) कार्य
(iv) तत्र

(ख) ‘विशाले’ इति पदस्य विशेष्यपदं चिनुत-
(i) भवने
(ii) तस्मिन्
(iii) स्तम्भाः
(iv) आसन्

प्रश्न 13.
अधोलिखितं पद्याशं पठित्वा प्रश्नान् उत्तरत- (2 × 2 = 4)

उदिते सूर्ये धरणी विहसति।
पक्षी कजति कमलं विकसति।
नदति मन्दिरे उच्चैः ढक्का।
सरितः सलिले सेलति नौका।।

प्रश्नाः

  1. उदिते सूर्ये किम् विकसति?
  2. ढक्का उच्चैः कुत्र नदति?
  3. उदिते सूर्ये धरणी किम् करोति?
  4. सलिले का सेलति?

प्रश्न 14.
श्लोकांशान् मेलयत- (1 × 4 = 4)

(क)(ख)
1. केयूराः न विभूषयन्ति पुरुषाःविद्याधनं सर्वधनप्रधानम्।
2. नीले गगने विपुले विमलेहाराः न चन्द्रोज्वालाः।
3. व्यये कृते वर्धत एव नित्यंवायुविहारं करवाम।
4. शुक्रः चन्द्रः सूर्यो गुरुरितिग्रहान् हि सर्वान् गणयाम।

प्रश्न 15.
विलोमपदानि मेलयत- (½ × 6 = 3)

(क)(ख)
1. मानवाःहर्षः
2. नीचैःदानवाः
3. शोकःउच्चैः
4. मित्रतायाःपृथिव्याम्
5. असुन्दरःशत्रुतायाः
6. गगनेसुन्दरः

प्रश्न 16.
मञ्जूषातः समुचितपदानि समानार्थकपदानि चित्वा लिखत- (½ × 6 = 3)

विमले, सूर्यः, देवालये, परिवारः, दु:खम्, कुपितः

  1. दिवाकरः ___________
  2. कुटुम्बकम् ___________
  3. निर्मले ___________
  4. मन्दिरे ___________
  5. कष्टम् ___________
  6. क्रुद्धः ___________

प्रश्न 17.
स्थूलपदानां स्थाने समुचितं प्रश्नवाचकं प्रदत्तविकल्पेभ्यः चित्वा प्रश्ननिर्माणं कुरुत- (1 × 4 = 4)

1. वरिष्ठान् प्रति अस्माभिः प्रियं व्यवहर्त्तव्यम्।
(i) कान्
(ii) का
(iii) कानि
(iv) काम्

2. संस्कृतमेव सङगणकस्य कृते सर्वोतमा भाषा।
(i) के
(ii) कस्याः
(iii) कस्य
(iv) कस्मिन्

3. विद्याविहीनः नरः पशुः अस्ति।
(i) कः
(ii) कीदृशः
(iii) काः
(iv) किम्

4. शत्रूणाम् समक्षं विजयः सुनिश्चितः भवेत्।
(i) केषाम्
(ii) काम्
(iii) कम्
(iv) कासाम्

प्रश्न 18.
आम् / न इति लिखत- (1 × 4 = 4)

  1. धावनसमये अश्वः खादति। ___________
  2. हरिणः नवघासम् न खादति। ___________
  3. शिवनिन्दां श्रुत्वा पार्वती प्रसन्ना अभवत्। ___________
  4. वटुरुपेण तपोवनं शिवः प्राविशत्। ___________

प्रश्न 19.
भिन्नवर्गस्य पदं चिनुत- (2)

  1. पुष्पाणि, पत्राणि, फलानि, मित्राणि ___________
  2. जलचरः, खेचरः, भूचरः, निशाकरः ___________
  3. गावः, सिंहाः, कच्छपाः, गजाः ___________

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 1

by

We have given detailed NCERT Solutions for Class 7 Sanskrit come in handy for quickly completing your homework.

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 1

निर्धारित समय : 3 घंटे
अधिकतम अंक : 90

खण्ड: – क
अपठित-अवबोधनम्

प्रश्न 1.
अधोलिखितं अनुच्छेदम् पठित्वा प्रदत्तप्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत- (10)
अहम् एका नदी अस्मि। पर्वतेभ्यः निर्गत्य क्षेत्रेषु आगच्छामि। तदा मम सलिलं स्वच्छं, शीतलं मधुरं च भवति। प्रपातः मम प्रथमा अवस्था अस्ति। शनैः शनैः अहम् सागरं प्रति गच्छामि। मम बालुकायुक्तं तटे हरिताः वृक्षाः भवन्ति। वृक्षाणाम् उपरि विविधाः खगाः वसन्ति। स्त्रियः कलशान् गृहीत्वा मम तीरे आयान्ति। पक्षिणाम् कलरवैः, बालकानाम् क्रीडाभिः स्त्रीणां वातालापैः मम तटाः गुञ्जायमानाः भवन्ति। केचन जनाः भोजनस्य अवशिष्टम् मम जले एव पातयन्ति। एवं अवकरैः मम जलं दूषितं भवति?

प्रश्ना:
I. एकपदेन उत्तरत- (1 × 2 = 2)
(i) जलम् कैः दूषितं भवति?
(ii) केषाम् उपरि खगाः वसन्ति?

II. पूर्णवाक्येन उत्तरत- (2 × 2 = 4)
(i) नद्याः तटाः कथम् गुञ्जायमानाः भवन्ति?
(ii) नद्याः जलम् कीदृशं भवति?

III. यथानिर्देशम् उत्तरत- (2 × 2 = 4)

(क) ‘आयान्ति’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?
(i) जनाः
(ii) स्त्रियः
(iii) मम
(iv) तीरे

(ख) ‘जनाः भोजनस्य अवशिष्टम् पातयन्ति।’ अत्र क्रियापदं किम्?
(i) जनाः
(ii) भोजनस्य
(iii) अवशिष्ट्म
(iv) पातयन्ति

खण्ड: – ख
रचनात्मकम् कार्यम्

प्रश्न 2.
मञ्जूषातः पदानि चित्वा अनुच्छेदस्य रिक्तस्थानानि पूरयत- (10)

कोटिशः, अतिपटुः, सम्पादकः, मदनमोहनः, महामना, प्रयागे, संस्कृतविद्वान, स्थापना, कारावासं, आसीत

श्रीमदनमोहनमालवीयस्य जन्म _______(1)_______ अभवत्। अस्य पिता श्री व्रजनाथः _______(2)_______ आसीत्। प्रयागे बी. ए. परीक्षामुत्तीर्य _______(3)_______ अध्यापकः अभवत्। पश्चात् सः पत्रस्य _______(4)_______ आसीत्। संभाषणे सः _______(5)_______ आसीत्। कालान्तरे सः स्वतन्त्रतासंग्रामे _______(6)_______ अगच्छत्। राजनीतौ सः प्रसिद्धः _______(7)_______। वाराणस्यां सः हिन्दु- विश्वद्यिालयस्य _______(8)_______ अकरोत्। अस्य सञ्चालानाय सः _______(9)_______ रूप्यकाणि संगृहीतवान्। सः जनैः _______(10)_______ इति ख्यातः।

प्रश्न 3.
वाक्यानि रचयत- (1 × 5 = 5)

  1. सूर्यः _________
  2. अश्वः _________
  3. नौका _________
  4. चटका _________
  5. संसारे _________

प्रश्न 4.
चित्रं दृष्ट्वा मञ्जूषायाम् प्रदत्तशब्दानाम् सहायतया पञ्चवाक्यानि पूरयत- (1 × 5 = 5)

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 1 Q4

पंक्तौ, क्रीडाक्षेत्रस्य, क्रीडित्वा, विशालं, कन्दुकेन

  1. इदम् चित्रम् _______ अस्ति।
  2. क्रीडाक्षेत्रं अति _______ अस्ति।
  3. सर्वे बालकाः _______ क्रीडन्ति।
  4. सर्वे क्रीडकाः _______ तिष्ठन्ति।
  5. कन्दुकेन _______ बालकाः प्रसन्नाः सन्ति।

खण्ड: – ग
अनुप्रयुक्त-व्याकरणं

प्रश्न 5.
वाक्येषु रेखाङ्कितपदानां समुचितं सन्धिं सन्धि-विच्छेदं वा प्रदत्तविकलपेभ्यः चित्वा लिखत- (4)

(क) अद्य विद्यालये अवकाशः अस्ति।
(i) विद्या + आलयः
(ii) विद्या + आलये
(iii) विद्या : लये
(iv) विद्या + आलय

(ख) ईश्वर + इच्छा बलवती।
(i) ईश्वरेच्छा
(ii) ईश्वरिच्छा
(iii) ईश्वरैच्छा
(iv) ईश्वरीच्छा

(ग) अन्वयः कुरुत।
(i) अनु + वयः
(ii) अनु +अयः
(iii) अन् + वयः
(iv) अनू+ वयः

(घ) पो + अनः वहति।
(i) पवनः
(ii) पावनः
(iii) पोनः
(iv) पौनः

प्रश्न 6.
उदाहरणानुसारं शब्दरूपेषु रिक्तस्थानानि पूरयत- (½ × 12 = 6)

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 1 Q6

प्रश्न 7.
कोष्ठकात् उचितं पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- (1 × 4 = 4)

  1. वेदाः ____________ सन्ति। (चत्वारि / चत्वारः / चतस्त्रः)
  2. रामायणे ____________ खण्डानि सन्ति। (सप्ताः / सप्तानि / सप्त)
  3. ____________ ग्रहाः सन्ति। (नवाः / नवानि / नव)
  4. दशरथस्य ____________ भार्या आसन्। (तिस्त्रः / त्रयः / त्रीणि)

प्रश्न 8.
मञ्जूषातः समुचितपदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- (1 × 4 = 4)

कृत्वा, खादितुम्, लेखितुम्, पठित्वा

  1. श्रमिकः श्रमं ____________ धनम् अर्जयति।
  2. कपोताः तण्डुलकणान् ____________ नीचैः अवातरन्।
  3. छात्राः पाठं ____________ प्रसीदन्ति।
  4. अध्यापकः छात्रम् उचितं उत्तरं ____________ कथयति।

प्रश्न 9.
उचितविभक्तिपदं चित्वा वाक्यपूर्तिः क्रियताम्- (1 × 4 = 4)

1. नरः ____________ पतति।
(i) अश्वस्य
(ii) अश्वात्
(iii) अश्वः
(iv) अश्वम्

2. ____________ उभयतः पुत्रौ तिष्ठतः।
(i) पिता
(ii) पिताम्
(iii) पितरम्
(iv) पित्रा

3. पुत्रः ____________ सह नगरम् अगच्छत्।
(i) जनकेन
(ii) जनकम्
(iii) जनकाय
(iv) जनकस्य

4. ____________ नमः
(i) गणेशं
(ii) गणेशाय
(iii) गणेशः
(iv) गणेशस्य

प्रश्न 10.
उदाहरणानुसारेण धातुरूपेषु रिक्तस्थानानि पूरयत- (1 × 6 = 6)

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 1 Q10

प्रश्न 11.
उदाहरणानुसारं पदरचनां कुरुत- (1 × 2 = 2)

यथा- खेलति स्म – अखेलत्।

  1. पश्यति स्म _______
  2. चलति स्म _______

खण्ड: – घ
पठित-अवबोधनम्

प्रश्न 12.
अधोलिखितं अनुच्छेदं पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत- (5)

विश्वस्य उपलब्धासु भाषासु संस्कृतभाषा प्राचीनतमा भाषा अस्ति। भाषेयम् अनेकाषाम् भाषाणाम् जननी मता। प्राचीनयोः ज्ञानविज्ञानयोः निधिः अस्यां सुरक्षितः। संस्कृतस्य महत्त्वविषये केनापि कथितम्-भारतस्य प्रतिष्ठे द्वे संस्कृतं संस्कृतिस्तथा।

इयं भाषा अतीव वैज्ञानिकी। केचन कथयन्ति यत् संस्कृतमेव सङ्गणकस्य कृते सर्वोत्तमा भाषा। अस्याः वाङ्मयं वेदैः, पुराणैः, नीतिशास्त्रैः चिकित्साशास्त्रादिभिः च समृद्धमस्ति। कालिदासादीनाम् विश्वकवीनाम् काव्यसौन्दर्यम् अनुपमम्। कौटिल्यरचितम् अर्थशास्त्रम् जगति प्रसिद्धम् अस्ति।

प्रश्नाः
I. एकपदेन उत्तरत- (1 × 2 = 2)
(i) कस्य कृते संस्कृत-भाषा सर्वोत्तमा भाषा?
(ii) विश्वस्य प्राचीनतमा भाषा का अस्ति?

II. पूर्णवाक्येन उत्तरत- (2 × 1 = 2)
(i) संस्कृतस्य वाङ्मयं कैः समृद्धम् अस्ति?

III. यथानिर्देशं उत्तरत- (½ × 2 = 1)
(क) ‘अनुपमम्’ इति विशेषणपदस्य विशेष्यपदं किम्?
(i) काव्यसौन्दर्यम्
(ii) अर्थशास्त्रम्
(iii) प्रसिद्धम्
(iv) समृद्धम्

(ख) ‘कोषः’ इति पदस्य स्थाने किम् पदम् प्रयुक्तम्?
(i) जगति
(ii) निधिः
(iii) कृते
(iv) कथितम्

प्रश्न 13.
अधोलिखितं पद्यांशं पठित्वा प्रश्नान् उत्तरत- (1 × 4 = 4)

आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः।
नास्त्युद्यमसमो बन्धुः कृत्वा यं नावसीदति।।

प्रश्नाः

  1. मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः कः?
  2. मनुष्यस्य बन्धु कः अस्ति?
  3. किम् कृत्वा मनुष्यः न अवसीदति?
  4. आलस्यं केषाम् महान रिपुः अस्ति?

प्रश्न 14.
श्लोकांशान् मेलयत- (1 × 4 = 4)

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 1 Q14

प्रश्न 15.
विलोमपदानि मेलयत- (½ × 6 = 3)

CBSE Class 7 Sanskrit Sample Paper Set 1 Q15

प्रश्न 16.
मञ्जूषातः समानार्थकपदानि चित्वा लिखत- (½ × 6 = 3)

मेघः, विशालः, उन्नतः, बाधितः, गगनम्, वृक्षः

  1. विपुलः _________
  2. अवरुद्धः _________
  3. अम्बरम् _________
  4. तुङ्गः _________
  5. अम्बुदः _________
  6. तरू: _________

प्रश्न 17.
स्थूलपदानां स्थाने समुचितं प्रश्नवाचकं प्रदत्तविकल्पेभ्यः चित्वा प्रश्ननिर्माणम् कुरुत- (½ × 4 = 2)

1. विद्या दिक्षु कीर्ति तनोति।
(i) कुत्र
(ii) किम्
(ii) कम्
(iv) का

2. गजस्य वधेनैव मम दुःखम् अपसरेत्।
(i) किम्
(ii) कस्य
(iii) कस्मिन्
(iv) कस्याः

3. चटकायाः नीडं भुवि अपतत्।
(i) किम्
(ii) कः
(iii) का
(iv) काम्

4. अस्माकं त्रिवर्णध्वजः विश्वविजयी भवेत्।
(i) के
(ii) कः
(iii) काः
(iv) का।

प्रश्न 18.
अधोलिखितानि वाक्यानि घटनाक्रमानुसारं लिखत- (½ × 8 = 4)

  1. रमाबाई-महोदयायाः विपिनबिहारीदासेन सह विवाहः अभवत्।
  2. 1858 तमे निष्टाब्दे रमाबाई जन्म अभवत्।
  3. सा उच्चशिक्षार्थम् इंग्लैण्डदेशं गतवती।
  4. 1922 तमे निष्टाब्दे रमाबाई-महोदयायाः निधनम् अभवत्
  5. सा मुम्बईनगरे शारदा-सदनम् अस्थापयत्।
  6. सा स्वमातुः संस्कृतशिक्षा प्राप्तवती।
  7. सा देश- विदेशानाम् अनेकासु भाषासु निपुणा आसीत्।
  8. तस्याः पिता अनन्तशास्त्री डोंगरे माता च लक्ष्मीबाई आस्ताम्।

लालनगीतम् Summary Notes Class 7 Sanskrit Chapter 15

by

By going through these CBSE Class 7 Sanskrit Notes Chapter 15 लालनगीतम् Summary, Notes, word meanings, translation in Hindi, students can recall all the concepts quickly.

Class 7 Sanskrit Chapter 15 लालनगीतम् Summary Notes

लालनगीतम् पाठ का परिचय

प्रस्तुत पाठ के श्लोकों में रुचिकर गीत है। इस गीत में प्रकृति का सुन्दर चित्रण है। लयबद्ध श्लोकों में सूर्य, नदी, मन्दिर, फूल, वृक्ष, गाय, शेर, हिरण, ऊँट, घोड़ा और भालू आदि का सजीव वर्णन है।

लालनगीतम् Summary

पाठ का सार इस प्रकार हैप्रातः सूर्य उदय होता है। पक्षी कलकल की ध्वनि करते हैं। मन्दिर में घण्टा ध्वनि होती है। नदी के जल में नाव बहती है। फूलों पर विभिन्न रंग खिलते हैं। उन पर विचित्र तितलियाँ उड़ती हैं। प्रत्येक वृक्ष पर नए पत्ते हैं। गायें प्रातः दूध देती हैं। उसका दूध शुद्ध और मीठा होता है। गहन जंगल में बाघ गर्जना करता है। जोर से सिंह दहाड़ता है। मृग घास खाते हैं। वह विलासपूर्वक सर्वत्र चलता है। ऊँट धीरे-धीरे चलता है। पीठ पर अत्यधिक वजन ढोता है। घोड़ा तेज दौड़ता है। दौड़ते समय कुछ भी नहीं खाता है। भालू नाच दिखाता है।

लालनगीतम् Word Meanings Translation in Hindi

(क) उदिते सूर्ये धरणी विहसति।
पक्षी कूजति कमलं विकसति॥1॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
उदिते-उगने पर, निकलने पर (on rising), धरणी-पृथ्वी (earth), विहसति-हँस रही है (laughs), कूजति-चहचहा रहा है (chirps), विकसति-खिल रहा है (blooms)

सरलार्थ :
सूर्य के उगने पर (निकलने पर) पृथ्वी हँस रही है, पक्षी चहचहा रहा है, कमल खिल रहा है।

English Translation :
On rising of the sun (at sunrise) the earth is beaming. The bird chirps. The lotus blooms.

(ख) नदति मन्दिरे उच्चैढक्का।
सरितः सलिले सेलति नौका॥2॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
नदति-आवाज/ध्वनि करता है (makes sound), उच्चैः-जोर से (loudly), ढक्का -नगाड़ा (drum), सरितः-नदी के (of river), सेलति-डगमगाती है (shakes), सलिले-जल में (in the water).

सरलार्थ :
मन्दिर में नगाड़ा ज़ोर से आवाज़ कर रहा है। नदी के जल में नाव डगमगा रही है।

English Translation :
In the temple the drum is making a loud sound. The boat rocks/sways in the water of river.

(ग) पुष्पे पुष्पे नानारङ्गाः।
तेषु डयन्ते चित्रपतङ्गाः॥3॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
नानारङ्गाः-विभिन्न रंग (different colours), डयन्ते-उड़ते हैं (fly), चित्रपतङ्गाः-रंगबिरंगी तितलियाँ (butterflies).

सरलार्थ :
विभिन्न फूलों पर विभिन्न रंग हैं। उन पर रंगबिरंगी तितलियाँ उड़ती हैं।

English Translation :
There are different colours on different flowers. The butterflies fly over them.

(घ) वृक्षे वृक्षे नूतनपत्रम्।
विविधैर्वर्णैर्विभाति चित्रम्॥4॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
नूतन-नया (new), वर्णैः-रंगों से (with colours), विभाति सुशोभित होता है (is well-adorned).

सरलार्थ :
प्रत्येक पेड़ पर नए-नए पत्ते हैं। विभिन्न रंगों से चित्र (दृश्य) सुशोभित होता है।

English Translation :
There are new leaves on every tree. The picture (scenery) is well-adorned with different colours.

(ङ) धेनुः प्रातर्यच्छति दुग्धम्।
शुद्धं स्वच्छं मधुरं स्निग्धम्॥5॥

शब्दार्थाः (Word Meanings):
यच्छति-देती है (gives), धेनुः-गाय (cow), स्निग्धम्-चिकना (creamy).

सरलार्थ :
गाय सुबह शुद्ध, साफ़, मीठा (और) चिकना दूध देती है।

English Translation :
The cow gives pure, clean, sweet (and) creamy milk in the morning.

(च) गहने विपिने व्याघ्रो गर्जति।
उच्चस्तत्र च सिंहः नर्दति॥6॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
गहने-घने (dense), विपिने-जंगल में (in forest), व्याघ्रो (व्याघ्रः)-बाघ (tiger), गर्जति-गरजता है (roars), नर्दति-दहाड़ता है (roars).

सरलार्थ :
घने जंगल में बाघ गरजता है और वहाँ शेर ज़ोर से दहाड़ता है।

English Translation:
The tiger roars in the dense forest, and there the lion roars loudly.

(छ) हरिणोऽयं खादति नवघासम्।
सर्वत्र च पश्यति सविलासम्॥7॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
हरिणोऽयं (हिरण:+अयं)-यह हिरण (this deer), नवघासम् नई उगी हुई मुलायम घास को (newly grown tender grass), सर्वत्र-चारों ओर (all around), सविलासम्-प्रसन्नता से (with happiness).

सरलार्थ :
यह हिरण नई घास खाता है और सब स्थानों पर प्रसन्नता से देखता है।

English Translation :
This deer eats the new grass and looks all around with happiness.

(ज) उष्ट्रः तुङ्गः मन्दं गच्छति।
पृष्ठे प्रचुरं भारं निवहति ॥8॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
उष्ट्रः-ऊँट (camel), तुङ्गः-ऊँचा (tall), मन्दं-धीरे (slowly), पृष्ठे-पीठ पर (on the back), प्रचुरं-बहुत अधिक (a lot/too much), निवहति-ढोता है (hauls).

सरलार्थ :
ऊँचा ऊँट धीरे-धीरे चलता है। पीठ पर बहुत अधिक भार (बोझ) ढोता (ले जाता) है।

English Translation :
The tall camel goes slowly. (It) hauls a lot of load on its back.

(झ) घोटकराजः क्षिप्रं धावति।
धावनसमये किमपि न खादति॥9॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
घोटकराजः-घोड़ा (horse), क्षिप्रं-तेज़ी से (fast), धावनसमये .दौड़ने के समय (at the time of running), किमपि-कुछ भी (anything).

सरलार्थः
घोड़ा तेज़ी से दौड़ता है। दौड़ते समय कुछ भी नहीं खाता है।

English Translation :
The horse runs fast. It does not eat anything at the time of running.

(ञ) पश्यत भल्लुकमिमं करालम्।
नृत्यति थथथै कुरु करतालम्॥10॥

शब्दार्थाः (Word Meanings) :
भल्लुकः-भालू (bear), करालम्- भयानक (fearful), करतालम् ताली (clap.)

सरलार्थ :
इस भयानक भालू को देखो। ताली बजाओ, (यह) थाथैया नाचता है।

English Translation :
Look at this fearful bear. Clap, (it) dances that the thaiya.